Pendahuluan
Dina raraga ngaronjatkeun pamahaman jeung pangaweruh siswa kelas 1 dina widang Basa Sunda, utamana dumasar kana Kurikulum 2013 (Kurtilas), penting pisan pikeun nyadiakeun rupa-rupa conto soal anu merenah jeung luyu jeung tahap perkembangan barudak. Kurikulum 2013 ngutamakeun kana pamahaman téks, paguneman, jeung pangalaman hirup sapopoé anu patali jeung kahirupan siswa. Tema 6 anu biasana museurkeun kana "Lingkunganku" atawa "Abdi jeung Lingkunganku" nyadiakeun lahan anu lega pikeun ngagali unsur-unsur basa Sunda. Artikel ieu bakal ngabahas runtuyan conto soal anu sipatna variatif, ngawengku sababaraha aspek basa Sunda, jeung nyertakeun pamahaman téks basa Sunda, ogé ngadorong partisipasi aktif siswa dina ngagunakeun basa Sunda. Urang bakal ngajelaskeun unggal bagian soal kalawan jéntré tur méré sawatara conto anu bisa jadi panduan pikeun guru jeung kolot dina ngalatih siswa.
Pentingna Diajar Basa Sunda ti Dini
Diajar basa Sunda ti mimiti kelas 1 sakola dasar miboga mangpaat anu kacida gedéna. Salian ti ngalestarikeun warisan budaya Sunda, diajar basa Sunda ogé ngabantu dina ngembangkeun kaparigelan kognitif siswa, saperti mikir kritis, ngarengsekeun masalah, jeung ngabentuk kamampuh komunikasi anu efektif. Kurikulum 2013 anu fokus kana pendekatan saintifik jeung tematik, ngamungkinkeun siswa pikeun diajar basa Sunda ngaliwatan kagiatan anu pikaresepeun jeung relevan jeung kahirupan sapopoé maranéhanana.
Tema 6: Lingkunganku / Abdi jeung Lingkunganku dina Basa Sunda
Tema 6 dina Kurikulum 2013 biasana museurkeun kana kagiatan sapopoé siswa jeung lingkungan sabudeureunana. Dina konteks Basa Sunda, tema ieu bisa dimekarkeun jadi sababaraha sub-tema, saperti:
- Kaulinan Barudak (Permainan Anak): Ngarujuk kana kaulinan tradisional atawa modern anu dipikaresep ku barudak.
- Lingkungan Sakola (Lingkungan Sekolah): Ngarujuk kana barang-barang, tempat, jeung jalma-jalma di lingkungan sakola.
- Lingkungan Imah (Lingkungan Rumah): Ngarujuk kana barang-barang, tempat, jeung jalma-jalma di lingkungan imah.
- Alam Sabudeureun (Alam Sekitar): Ngarujuk kana tutuwuhan, sasatoan, jeung kaayaan alam anu aya di sabudeureun.
- Prak-prakan Sapopoé (Kegiatan Sehari-hari): Ngarujuk kana kagiatan anu ilahar dilakukeun ku barudak.
Dina artikel ieu, urang bakal fokus kana sababaraha conto soal anu ngawengku pangaweruh siswa ngeunaan lingkunganana, ku kituna bisa ngajak siswa leuwih mikawanoh jeung ngahargaan lingkunganana ngagunakeun basa Sunda.
Runtuyan Conto Soal Basa Sunda Tema 6 Kelas 1 Kurtilas
Urang bakal ngabagi conto soal kana sababaraha bagian, sangkan leuwih gampang dipikaharti tur dilarapkeun.
Bagian 1: Pamahaman Téks Pondok (Ngaregepkeun jeung Maca)
Bagian ieu ngabogaan tujuan sangkan siswa bisa ngaregepkeun tur paham kana téks pondok dina basa Sunda, boh anu dibacakeun ku guru atawa anu dibaca sorangan (ku cara ngarujuk kana gambar). Soal-soal di dieu bakal nguji kamampuh siswa dina nyokot informasi penting tina téks.
Conto 1: Ngaregepkeun Téks Singget ngeunaan Lingkungan Sakola
Instruksi: Réréncangan, dangukeun kalayan daré aDAO ngeunaan sakola urang. Guru bakal ngabacakeun caritana. Engké, jawab patarosan-patarosanana.
Teks:
"Sakola Kuring
Sakola kuring ngaranna SDN Cihampelas. Sakola kuring aya di sisi jalan. Di hareup sakola aya tangkal Mangga anu gedé. Di buruan sakola aya tangkal kembang anu macem-macem warnana. Aya kembang beureum, kembang bodas, jeung kembang konéng. Murid-murid sok ngaracik kembang di buruan. Di kelas kuring aya méja jeung korsi pikeun guru jeung murid. Dinding kelasna bodas. Aya gambar-gambar papagon di dinding kelas. Kuring resep pisan sakola di dieu."
Patarosan:
- Naon ngaran sakola dina carita téh?
a. SDN Cihampelas
b. SDN Cihideung
c. SDN Ciseureuh - Di sisi jalan naon sakola téh perenahna?
a. Jalan anu loba tatangkalan
b. Jalan anu ramé
c. Jalan anu ngeunah - Tangkal naon anu aya di hareup sakola?
a. Tangkal Jati
b. Tangkal Mangga
c. Tangkal Rambutan - Naon waé warna kembang anu aya di buruan sakola?
a. Beureum, bodas, konéng
b. Konéng, oranye, bulao
c. Bodas, héjo, pink - Kumaha kaayaan dinding kelas dina carita téh?
a. Hideung
b. Bodas
c. Konéng
Conto 2: Ngarujuk Kana Gambar ngeunaan Lingkungan Imah
Instruksi: Tingali gambar di handap ieu. Gambar ieu némbongkeun lingkungan imah Udin. Jawab patarosan-patarosanana dumasar kana gambar.
(Guru tiasa nyadiakeun gambar imah Udin anu ngawengku: pager, lawang, jandéla, tangkal buah, kembang, batu-batuan di buruan, jeung mungkin aya sasatoan leutik saperti ucing atawa manuk)
Patarosan:
- Naon waé anu katémbong di buruan imah Udin? (Sebutkeun sahenteuna tilu)
- Naon warna pager imah Udin?
a. Bodas
b. Héjo
c. Coklat - Naha Udin resep ka imahna? Naon alesanana dumasar kana gambar?
- Saha waé anu biasana cicing di imah? (Sebutkeun sahenteuna dua)
- Sebutkeun hiji barang anu aya di jero imah tina gambar (upami aya gambaran jero imah).
Bagian 2: Ngagunakeun Kecap-kecap Anu Tepat (Kosakata)
Bagian ieu museurkeun kana pangaweruh siswa kana sababaraha kecap basa Sunda anu patali jeung tema 6. Soal-soal di dieu bisa ngawengku milih kecap, ngalengkepan kalimah, atawa nyocogkeun kecap jeung gambar.
Conto 3: Milih Kecap anu Tepat pikeun Ngalengkepan Kalimah
Instruksi: Pilihan kecap-kecap anu aya dina kurung pikeun ngalengkepan kalimah di handap ieu.
- Di buruan imah kuring aya tangkal __. (mangga / sampeu)
- Kuring jeung babaturan sok ulin di __. (sakola / buruan)
- Buah __ warnana beureum jeung amis. (apel / samangka)
- Dina dina tangkal aya __ anu keur ngojay. (manuk / lauk)
- Urang kudu mikacinta __ urang. (lingkungan / pasar)
Conto 4: Nyocogkeun Kecap jeung Gambar
Instruksi: Pigawe ku cara nyocogkeun kecap di beulah kénca jeung gambar anu merenah di beulah katuhu.
| Kecap | Gambar |
|---|---|
| 1. Tangkal | (Gambar tangkal buah) |
| 2. Kembang | (Gambar sababaraha rupa kembang) |
| 3. Ucing | (Gambar ucing keur ngagoler) |
| 4. Méja | (Gambar méja di kelas) |
| 5. Korsi | (Gambar korsi di kelas) |
Conto 5: Ngajawab Patarosan Sederhana ngeunaan Objek di Lingkungan
Instruksi: Jawab patarosan di handap ieu ku hiji kecap basa Sunda.
- Naon ngaran tutuwuhan anu miboga daun héjo jeung biasana dipelak di buruan?
- Naon ngaran sato ingon-ingon anu biasana ngagerem jeung miboga opat suku?
- Naon ngaran tempat urang diajar unggal poé?
- Naon ngaran barang anu biasa dipake pikeun diuk?
- Naon ngaran buah anu bentukna buleud, warnana beureum, jeung amis?
Bagian 3: Ngadéngdéng Paguneman (Paguneman Sederhana)
Bagian ieu ngajak siswa pikeun ngaregepkeun atawa maca paguneman pondok, tur ngajawab patarosan anu patali jeung eusina. Ieu ngalatih kamampuh komunikasi jeung pamahaman sosial siswa.
Conto 6: Ngaregepkeun Paguneman ngeunaan Kaulinan Barudak
Instruksi: Réréncangan, dangukeun paguneman antara Udin jeung Ani. Engké, jawab patarosanana.
Udin: "An, keur naon?"
Ani: "Ieu, Din, keur maen congklak."
Udin: "Wah, seru geuning! Ulinna kumaha?"
Ani: "Kieu, urang ngasupkeun siki congklak kana lubang-lubangna. Saha anu leuwih seueur siki, anjeunna anu meunang."
Udin: "Oh, kitu. Abdi gé resep maen congklak. Tapi ayeuna mah urang maen panggalan wé, nya?"
Ani: "Boleh! Hayu, urang panggalan di buruan."
Patarosan:
- Saha anu keur maen congklak dina paguneman téh?
a. Udin jeung Budi
b. Ani jeung Deni
c. Udin jeung Ani - Naon kaulinan anu dipilampah ku Ani dina mimiti paguneman?
a. Panggalan
b. Congklak
c. Sijongkréng - Kumaha cara maen congklak dumasar kana omongan Ani?
a. Ngasupkeun siki kana lubang-lubangna.
b. Ngagulingkeun panggalan.
c. Ngalungkeun batu. - Kaulinan naon anu diajak ku Udin sanggeus réngsé maen congklak?
a. Ular tangga
b. Panggalan
c. Boy-boyan - Dimana maranéhna rék maen panggalan?
a. Di jero imah
b. Di buruan
c. Di sakola
Bagian 4: Nyusun Kalimah Sederhana (Ngadamel Kalimah)
Bagian ieu nguji kamampuh siswa dina ngawangun kalimah basa Sunda anu merenah, biasana ngagunakeun kecap-kecap anu tos dipikanyaho atawa ngarujuk kana gambar.
Conto 7: Nyusun Kalimah Tina Runtuyan Kecap
Instruksi: Susun kecap-kecap di handap ieu jadi kalimah basa Sunda anu bener.
- kuring / resep / sakola / pisan
- di / aya / tangkal / buruan / kembang
- urang / kudu / jaga / lingkungan / héjo
- basa / urang / Sunda / mikanyaah
- imah / kuring / bersih / sareng rapih
Conto 8: Nyusun Kalimah Dumasar Kana Gambar
Instruksi: Tingali gambar di handap ieu. Jieun hiji kalimah basa Sunda anu merenah ngagambarkeun eusi gambar.
(Guru tiasa nyadiakeun gambar: budak keur nyiram kembang, budak keur dahar buah, budak keur ngarawat sasatoan, budak keur beberesih buruan)
Gambar 1: (Budak keur nyiram kembang)
Kalimah: ____
Gambar 2: (Budak keur dahar buah)
Kalimah: ____
Bagian 5: Nyarita Ngagunakeun Basa Sunda (Mural/Prak-prakan)
Bagian ieu leuwih museurkeun kana kamampuh lisan siswa. Sanajan henteu bisa langsung diukur dina wangun tinulis, guru bisa ngasongkeun patarosan lisan atawa nitah siswa ngaguar ngeunaan pangalamanana. Dina konteks soal tinulis, urang bisa ngasongkeun tugas anu ngagambarkeun kamampuh nyarita.
Conto 9: Nécé kaayaan Lingkungan
Instruksi: Cik, ayeuna urang ngadadarkeun kaayaan lingkungan sakola hidep. Jawab patarosan ieu sacara lisan (atawa tuliskeun naon anu bakal diomongkeun):
- Naon waé anu aya di buruan sakola hidep? (Sebutkeun sahenteuna tilu)
- Kumaha kaayaan kelas hidep? (Sebutkeun hiji hal anu dipikaresep)
- Saha waé jalma anu aya di sakola hidep? (Sebutkeun sahenteuna dua)
Conto 10: Ngagambarkeun Kagiatan Sapopoé
Instruksi: Cik, carioskeun hiji kagiatan anu biasana hidep laksanakeun di imah, contona saenggeus mulih sakola. Gunakeun basa Sunda.
(Conto jawaban siswa: "Saenggeus mulih sakola, abdi biasana ngaganti papakéan heula, teras tuang. Saatos tuang, abdi ngabantosan Ibu di dapur atanapi maén di buruan." Guru tiasa ngadorong siswa pikeun ngagunakeun kalimah anu leuwih lengkep tur jelas.)
Panutup
Conto soal di luhur mangrupa gambaran umum tina sababaraha jinis soal anu bisa dikembangkeun pikeun téma 6 kelas 1 basa Sunda dumasar kana Kurikulum 2013. Intina mah, dina diajar basa Sunda di tingkat awal, urang kudu ngutamakeun kana hal-hal anu deukeut jeung kahirupan siswa, ngagunakeun basa anu basajan, tur ngajadikeun prosés diajar jadi pikaresepeun. Guru jeung kolot bisa ngarobah atawa nambahan conto soal ieu dumasar kana kabutuhan jeung kamampuh siswa. Ngaliwatan latihan anu konsisten jeung variatif, dipiharep siswa kelas 1 bisa leuwih mikawanoh, mikaresep, tur mampuh ngagunakeun basa Sunda dina kahirupan sapopoé, khususna dina ngaguar jeung mikanyaah lingkunganana.
Catetan:
- Perkiraan Kata: Draf di luhur tos diupayakeun ngadeukeutan 1.200 kecap. Jumlah kecap bisa waé rada robah gumantung kana cara panulisan jeung detil anu dilebetkeun.
- Gambar: Dina conto soal anu ngarujuk kana gambar, guru kedah nyiapkeun gambar anu relevan pikeun siswa.
- Variasi: Guru tiasa ngembangkeun deui soal-soal ieu ku nambahan tingkat kasulitan atawa variasi bentuk soal (misalna: isian singget, pilihan ganda, sabab-akibat, jsb).
- Fokus Kurtilas: Soal-soal ieu nyoba nerapkeun prinsip Kurtilas anu museurkeun kana téks, paguneman, jeung pangalaman siswa.
- Bahasa: Pamakéan basa Sunda dina artikel ieu diusahakeun basajan tur merenah pikeun dibaca ku guru atawa kolot anu ngagunakeun basa Sunda.
Mugia artikel ieu mangpaat!
